Có được đăng ký trụ sở doanh nghiệp tại nhà chung cư không ?

Nhằm thực hiện theo đúng quy định tại Luật Nhà ở 2014, ngày 14/11/2016, Sở Kế hoạch – Đầu tư thành phố Hà Nội đã chính thức ra thông báo về việc không được kinh doanh tại căn hộ chung cư. Thông báo quy định rõ: các tổ chức/cá nhân/hộ kinh doanh trên địa bàn thành phố Hà Nội không được đăng ký trụ sở chính hoặc chi nhánh/văn phòng đại diện tại các căn hộ trong nhà chung cư. Ngoài ra, đối với trường hợp đã đăng ký trụ sở chính hoặc chi nhánh/văn phòng đại diện tại các căn hộ chung cư thì buộc phải tiến hành đăng ký thay đổi sang địa điểm khác.

• Quy định về thời hạn sử dụng nhà chung cư
• Quy định về hạn mức đất ở Hà Nội

Tiếp nối tinh thần đó, vào ngày 10/03/2017 vừa qua, Ủy ban nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh cũng ban hành Thông báo về việc giao cho Sở Xây dựng phổ biến các quy định về quản lý sử dụng nhà chung cư trên địa bàn Thành phố. Theo đó, Ủy ban nhân dân các Quận/Huyện chịu trách nhiệm tổ chức tổng kiểm tra, rà soát và xử lý vi phạm của các Doanh nghiệp/Chi nhánh/Văn phòng đại diện/Địa điểm kinh doanh và các hộ kinh doanh hiện đang đăng ký kinh doanh tại căn hộ chung cư trên địa bàn toàn thành phố.

Thông báo trên buộc toàn bộ tổ chức/cá nhân và hộ kinh doanh hiện đang có trụ sở kinh doanh tại nhà chung cư phải thực hiện việc chuyển trụ sở sang địa điểm khác mà không phải là căn hộ chung cư; đồng thời tiến hành việc đăng ký điều chỉnh trụ sở tại Phòng Đăng ký kinh doanh, Sở Kế hoạch – Đầu tư hoặc Ủy ban nhân dân Quận/Huyện.

Các thông báo này vừa ra đời đã làm nhiều doanh nghiệp hoang mang, dấy lên các luồng ý kiến trái chiều. Một bộ phận doanh nghiệp đã bắt đầu rục rịch tiến hành chuyển trụ sở, một bộ phận khác thì “yên lặng” chờ đợi thêm thông tin trong khi một số khác thậm chí còn phản ứng lại những quy định này. Có điều này xảy ra, theo Tò Vò DXMB là do các tổ chức/cá nhân/hộ kinh doanh chưa được giải thích rõ về các quy định của pháp luật, họ không hiểu rằng những quy định trên vốn đã được ban hành, thậm chí phải được áp dụng từ lâu.

Cụ thể, theo quy định tại Khoản 11 Điều 6 Luật Nhà ở thì nghiêm cấm “sử dụng căn hộ chung cư vào mục đích không phải để ở”. Ngoài ra, theo quy định tại Khoản 1 Điều 4 Quy chế quản lý, sử dụng nhà chung cư thì nhà chung cư phải được sử dụng đúng công năng, mục đích thiết kế và nội dung dự án được phê duyệt. Như vậy, rõ ràng đối với những tổ chức/cá nhân/hộ kinh doanh có trụ sở tại căn hộ chung cư mà không thuộc phần diện tích được phép kinh doanh thì trước hết đã vi phạm nghiêm trọng các quy định tại Luật Nhà ở.

Ngoài ra, theo quy định tại Khoản 7 Điều 80 Nghị định 99/2015/NĐ-CP hướng dẫn Luật Nhà ở: “Trường hợp trong giấy tờ đăng ký kinh doanh do cơ quan có thẩm quyền cấp có ghi sử dụng căn hộ chung cư làm địa điểm kinh doanh trước ngày Luật Nhà ở có hiệu lực thi hành thì tổ chức, hộ gia đình, cá nhân được cấp giấy tờ đăng ký kinh doanh này phải chuyển hoạt động kinh doanh sang địa điểm khác không phải là căn hộ chung cư trong thời hạn sáu tháng, kể từ ngày Nghị định này có hiệu lực thi hành; cơ quan có thẩm quyền cấp giấy tờ đăng ký kinh doanh phải làm thủ tục điều chỉnh lại địa điểm kinh doanh ghi trong giấy tờ đăng ký kinh doanh đã cấp cho tổ chức, hộ gia đình, cá nhân sang địa điểm khác trong thời hạn quy định tại Khoản này; quá thời hạn quy định tại Khoản này thì tổ chức, hộ gia đình, cá nhân không được kinh doanh tại căn hộ chung cư”. Như vậy, tính từ thời điểm Nghị định 99 có hiệu lực kể từ ngày 10/12/2015 thì tối đa tới ngày 10/06/2016, toàn bộ tổ chức/hộ gia đinh/cá nhân đã phải hoàn thành việc đăng ký chuyển trụ sở ra địa điểm khác không phải căn hộ chung cư. Tuy nhiên, do chế tài còn chưa có sẵn, cộng thêm việc các Bộ/Ban/Ngành cũng chưa thực sự quyết liệt trong việc theo đuổi nên tới tận thời điểm này những thông báo trên mới lần lượt ra đời.

Theo Tò Vò DXMB, thay đổi này là cần thiết để có thể đảm bảo quyền và lợi ích cho các hộ dân sinh sống trong tòa nhà chung cư khỏi những rắc rối và phiền hà phát sinh có thể kể đến như: tiếng ồn; mất diện tích gửi xe, tắc thang máy hay nghiêm trọng hơn là ảnh hưởng tới kết cấu chung cư, an ninh trật tự, hạ tầng giao thông… Tuy nhiên, để một quy định có thể được áp dụng một cách đúng đắn, đem lại hiệu quả cho cả doanh nghiệp và nhà nước, thiết nghĩ không chỉ cần hợp “lý” mà còn cần cả hợp “tình”. Đại bộ phận tổ chức/cá nhân/hộ kinh doanh sử dụng nhà chung cư làm trụ sở chính là những doanh nghiệp “nhỏ”, thậm chí còn là doanh nghiệp “khởi nghiệp”; việc yêu cầu họ phải bỏ ra thêm chi phí để thuê  mới trụ sở - vốn không hề nhỏ - thực sự là một khó khăn rất lớn.

Chính vì vậy, trong văn bản số 11 gửi tới chính quyền và các cơ quan chức năng của Thành phố Hồ Chí Minh vào ngày 09/02/2017, Hiệp hội Bất Động sản Hồ Chí Minh đưa ra nhiều kiến nghị có tính xây dựng như:

- Đối với những chung cư cũ, thấp tầng, tách bạch lối đi riêng, đã có tập quán kinh doanh lâu đời thì cần đưa vào quy hoạch khu vực kinh doanh theo loại hình căn hộ dịch vụ trong chung cư có mục đích sử dụng hỗn hợp, để được tồn tại, phát triển;

- Đề nghị sửa đổi khoản 11 điều 6 Luật Nhà ở theo hướng cho phép đăng ký kinh doanh doanh nghiệp siêu nhỏ, có số lao động không quá 3 người được hoạt động tại căn hộ chung cư để khuyến khích phong trào khởi nghiệp của giới trẻ;

- Ngoài ra, đề nghị nâng thời hạn chuyển hoạt động kinh doanh ra khỏi căn hộ chung cư từ 02 tuần tới không thấp hơn 1 năm, để giảm thiểu thiệt hại cho các hộ gia đình và doanh nghiệp.

Kiến nghị thì đã có, nhưng trước mắt khi chưa có bất kỳ thông tin phản hồi nào từ cơ quan nhà nước thì thiết nghĩ các doanh nghiệp vẫn nên thực hiện trước các phương án chuẩn bị để có thể chuyển trụ sở bất cứ khi nào cần thiết.

Trên đây là những phân tích về vấn đề tổ chức/cá nhân/hộ gia đình sử dụng căn hộ chung cư làm trụ sở của Tò Vò DXMB. Mọi thông tin chia sẻ, thắc mắc và ý kiến đóng góp xin vui lòng gửi lại qua địa chỉ mail: tuvanphaply@dxmb.vn.